Ταξιδέψτε στο παρελθον του χωριού
Το χωριό μας έχει πλούσια και ενδιαφέρουσα Ιστορία, καθώς συνδέεται με σημαντικές στιγμές της ελληνικής επανάστασης και με αρχαίους μύθους. Εδώ μπορείτε να μάθετε περισσότερα για την ιστορία μας, την παράδοσή μας και τους συγχωριανούς μας που δεν βρίσκονται πια μαζί μας.
Η Ιστορία του Χωριού
Η μικρή ιστορία του χωριού των Μηλεών αρχίζει περίπου το 1700 μ.Χ. Ουσιαστικά τα χωριά Μηλιές και Δούκα φαίνεται να έχουν πορεία ανάπτυξης από το 1715 και μετά. Την τότε εποχή μιλάμε για έναν πρωτόγονο οικισμό με μικρά πλιθόσπιτα και καλύβες. Οι πρώτοι κάτοικοι εδραιώθηκαν στην θέση «Μόλα» βορειοδυτικά του χωριού, στα λεγόμενα «Καντζεϊκα». Υπάρχει μεγάλη περίπτωση η ονομασία του χωριού Μηλιές σήμερα να προέρχεται από την θέση «Μόλα» των πρώτων κατοίκων, καθώς η λέξη Μόλα στα Αλβανικά σημαίνει Μηλιά.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Μυθολογία
Το χωριό, Μηλιές, καθώς και η ευρύτερη περιοχή έχουν δυνατή παρουσία στην Ελληνική Μυθολογία. Μάλιστα σε δυο κομβικά για την περιοχή σημεία, τον ποταμό Ενιπέα και το οροπέδιο της Φολόης. Ο μύθος για την Φολόη είναι ξεκάθαρος, με τα γεγονότα να διαδραματίζονται στους Άθλους του Ηρακλή.
Ο μύθος του Ενιπέα και της Τυρούς, έχει δυο πατρίδες, την Θεσσαλία και την Ηλεία. Η σύγχυση αυτή προέκυψε. Προφανώς από το γεγονός ότι ο πατέρας της Τυρούς, ο Σαλμωνέας στην αρχή κατοικούσε στην περιοχή της Θεσσαλίας, αλλά αργότερα ήρθε στην Ήλιδα, όπου ίδρυσε την πόλη Σαλμώνη. Τώρα πότε ακριβώς και σε ποια μυθολογική περίοδο έγιναν αυτά που ο μύθος λέει, κανείς δεν ξέρει.
Αξίζει να δούμε λίγο πιο αναλυτική τους 3, αυτούς μύθους.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Λεξικό Ντοπιολαλιάς
Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένες ιδιαίτερες λέξεις από την τοπική διάλεκτο. Τις συγκέντρωσε ο συγχωριανός μας, Γιάννης Σκούρτης, ο οποίος γράφει:
Τα χρόνια και οι αιώνες περνάνε και στο διάβα τους, σαν ορμητικά ποτάμια παρασύρουν οτιδήποτε εμείς οι άνθρωποι αφήνουμε να παρασυρθεί …
Τρόπους, συνήθειες, ήθη και έθιμα, αλλά ακόμα και τον τρόπο που μιλάμε …
Όταν σαν παιδιά ακούγαμε την έκφραση: «… Το βούλιαξε το βλοημένο» ξέραμε πως έξω βρέχει επί ώρες ασταμάτητα κι αν βγαίναμε έξω θα γινόμασταν «αρτσίδι» (μούσκεμα). Η μανάδες μας μας τοίμαζαν στα «αγκιά» (κατσαρολικά), μια «πλοχεριά τριφτάδες» για να «τηλωθούμε» (χορτάσουμε).
Αν – όπως συνήθως- κάναμε και καμιά ζημιά εισπράτταμε την απείρου κάλλους ευχή «- Μπά που να γένεις στάχτη και μπούρμπερη, ταμπλοβαρεμένο» και μείς τι άλλο να κάνουμε «λουμώναμε» (κρυβόμασταν).
Ήταν η «ντοπιολαλιά μας» , ο τρόπος που καταλαβαίναμε τα νοήματα. Πέρασαν τα χρόνια, αφήσαμε τις λέξεις … και μας άφησαν. Λέξεις μωσαϊκό με προέλευση άλλες Αρχαιοελληνικές ή Δωρικές, Ενετικές, Σλαβικές, Τούρκικες ή Αρβανίτικες. Έλαχε στους χρόνους μας, αυτή μας η τοπική διάλεκτος να χάνεται οριστικά μαζί με την βαριά ιδιότυπη ορεινή προφορά μας .
Είναι όμως μέρος της ιστορίας μας, της κουλτούρας μας. Ας την σώσουμε σαν ανάμνηση τουλάχιστον, υπακούοντας στην προτροπή του ποιητή:
«ΝΑ Τούτο ΜΟΝΟ ξέρεις
Οτι σώσεις μες ΣΤΗΝ Αστραπή
καθαρό ΣΤΟΝ αιώνα ΘΑ διαρκέσει»
και θα διαρκέσει
«… χρόνους τακτούς, όσους η γνώση ορίζει …»
Ξεκίνησα πριν αρκετά χρόνια να συγκεντρώνω κάποιες απ ‘αυτές τις λέξεις και στην πορεία ανακάλυψα κάποια πολύτιμα βιβλία, το «Λεξικό της Ντοπιολαλιάς» του Κώστα Πανόπουλου και «Αναζητώντας τις ρίζες μας» του Ιωάννη Ασημακόπουλου, καθώς και το αριστούργημα του συμπατριώτη μας Στυμφάλιου (από τη Ντούσια) Βαγγέλη Βαρδουνιώτη «Πικρά – γλυκά μου χρόνια» τα οποία στάθηκαν θησαυροί γνώσεων για το θέμα.
Εκεί βρήκα λέξεις που κι εγώ -αλλά και οι περισσότεροι φαντάζομαι- είχα ξεχάσει οριστικά . Ήχησαν στ ‘αυτιά μου με παράπονο και στάθηκαν μια από τις αιτίες δημιουργίας αυτής της ιστοσελίδας . Καταθέτω σήμερα αυτό το υλικό που συγκεντρώθηκε με την ελπίδα κάποιους να ενδιαφέρει …
(όποια διόρθωση ή συμπλήρωση με χαρά δεκτή). ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Η Ιστορία του Σχολείου
Το σχολείο του χωριού μας κρύβει μια μεγάλη ιστορία, όπως και τα περισσότερα σχολεία στην επαρχία. Τίποτα δεν ήταν αυτονόητο εκείνη την εποχή, για πολλά χρόνια το όμορφο χωριό μας δεν διέθετε σχολείο για να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν γράμματα, να μορφωθούν. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ