Η τηλεργασία έγινε σημαντικό μέρος της ζωής μας λόγω της πανδημίας. Στην πραγματικότητα όμως η τάση αυτή δεν αποτελεί κάτι εντελώς νέο, αλλά μια αλλαγή που ξεκίνησε λόγω της τεχνολογίας και επιταχύνθηκε από την πανδημία και θα συνεχιστεί και μετά από αυτή. Έτσι θα είναι ολοένα και πιο συνηθισμένο οι άνθρωποι να εργάζονται από όποιο σημείο του πλανήτη θέλουν για εργοδότες και πελάτες που βρίσκονται πολύ μακριά τους. Η Ελλάδα ΄έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια προσέλκυσης των λεγόμενων digital nomads (ψηφιακών νομάδων), καθώς η χώρα μας προσφέρει τα πλεονεκτήματα του καλού καιρού, της θάλασσας, της φυσικής ομορφιάς και του καλού φαγητού. Είναι έτσι βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε μια μεγάλη τάση από-αστικοποίησης και επιστροφής στην επαρχία όπου το κόστος ζωής είναι χαμηλότερο και η ποιότητα ζωής υψηλότερη.

Οι τάσεις αυτές αποτελούν μεγάλη ευκαιρία για τις Μηλιές και την προσπάθεια του Ιδρύματος για την αναβίωσή του χωριού. Το ίδρυμα θα μπορούσε να βοηθήσει με εκπαίδευση (π.χ. σε ψηφιακές δεξιότητες), διασυνδέσεις και τεχνογνωσία  νέους που επιθυμούν ή ασχολούνται ήδη με κάποια δουλειά που μπορεί να γίνει εξ αποστάσεως και θέλουν να ζήσουν στο χωριό και να βοηθήσει στη βελτίωση των σχετικών υποδομών (π.χ καλώδια οπτικών ινών). Τα επαγγέλματα αυτά έχουν πλέον μεγάλο εύρος και συναντά κανείς από προγραμματιστές, μέχρι γραφίστες και δασκάλους ξένων γλωσσών που από την επαρχία προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλο τον κόσμο.

H Netdata θεωρείται η εταιρεία με τη γρηγορότερη ανάπτυξη στην Ελλάδα σε σχέση με τα χρόνια λειτουργίας της. Όλο της το εργατικό δυναμικό εφαρμόζει την τηλεργασία από όλο τον κόσμο. Το προϊόν που έχει αναπτύξει απευθύνεται κυρίως σε προγραμματιστές, δεδομένου ότι εντάσσεται στον κλάδο του server monitoring και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια όσων ασχολούνται με IT (Information Technology). Στη συζήτηση που ακολουθεί με τον Χριστόφορο Ακριτίδη, COO της εταιρίας, μας μεταφέρει τη δικιά του εμπειρία αλλά το πώς βλέπει την τάση της τηλεργασίας στην Ελλάδα. Θα χαρούμε πολύ να ακούσουμε και τις δικές σας σκέψεις και ιδέες στο info@folloefoundation.com

Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς και την εμπειρία σας.

Είμαι στο χώρο της πληροφορικής για 22 χρόνια. Μετά τις σπουδές μου ως φυσικός και ηλεκτρολόγος μηχανικός στις ΗΠΑ, ξεκίνησα ως προγραμματιστής και ανέλαβα σταδιακά διάφορες θέσεις ευθύνης, κυρίως στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Έχω εργαστεί στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα και στην Ολλανδία. Αυτή τη στιγμή είμαι COO στη Netdata, μία από τις πιο αναπτυσσόμενες startup που έχουν ξεκινήσει από την Ελλάδα.

Ως εργαζόμενος, ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε και ποια τα θετικά που αποκομίζετε από την τηλεργασία;

Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η απομακρυσμένη επικοινωνία, η οποία δε βοηθάει στο δέσιμο των ομάδων. Η προσωπική επαφή είναι απλά αναντικατάστατη και προλαμβάνει παρανοήσεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε εντάσεις. Ωστόσο, το ευέλικτο ωράριο, οι ώρες που κερδίζει κάποιος από την αποφυγή των μετακινήσεων και η δυνατότητα να συνεργαστεί με ανθρώπους από πολλές χώρες και κουλτούρες, χωρίς να φεύγει από το σπίτι του είναι εξαιρετικά πλεονεκτήματα της τηλεργασίας.

Πώς βλέπετε τον βαθμό υιοθέτησης της τηλεργασίας από ελληνικές εταιρίες σε σχέση με το εξωτερικό;

Παρά τα αναγκαστικά βήματα που έχουν γίνει υποχρεωτικά λόγω του κορονοϊού, πιστεύω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών θα επιστρέψει στην κουλτούρα γραφείου. Η διαχείριση προσωπικού που εργάζεται απομακρυσμένα είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ακόμη και για τους πιο έμπειρους διευθυντές. Στη χώρα μας έχουμε σοβαρές ελλείψεις σε στελέχη που να μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά ομάδες και τμήματα, ακόμη και χωρίς τις επιπλέον απαιτήσεις της τηλεργασίας. Αλλά και από τον εργαζόμενο απαιτείται υπευθυνότητα και επαγγελματισμός που δυστυχώς σπανίζει σε πολλούς χώρους. Θεωρώ ότι κάποιες εταιρείες θα επιτρέψουν τελικά την εργασία εκτός γραφείου για κάποιες ημέρες την εβδομάδα, κάτι το οποίο ήταν διαδεδομένη πρακτική για αρκετά έτη στο εξωτερικό και προ κορονοϊού. Θα είναι όμως ελάχιστες οι εταιρείες που θα προσφέρουν θέσεις καθαρά ή κυρίως τηλεργασίας.

Δεδομένου ότι η τεχνολογία διευκολύνει πλέον την εξ αποστάσεως εργασία, θεωρείτε πιθανό να δούμε τα επόμενα χρόνια μία επιστροφή των νέων στον τόπο καταγωγής τους; Πώς θα μπορούσε να διευκολυνθεί αυτή η μετάβαση;

Υπάρχουν πλέον επιλογές για τηλεργασία σε αρκετούς τομείς, αρκεί να μην περιορίσει κάποιος την αναζήτησή του σε Ελληνικές εταιρείες. Πολλές εταιρείες του εξωτερικού έχουν αντιληφθεί τα πλεονεκτήματα της τηλεργασίας, ειδικά αναφορικά με την προσέλκυση εξειδικευμένου προσωπικού με χαμηλό κόστος. Ένας νέος απόφοιτος μιας ανταγωνιστικής σχολής μπορεί με λίγα χρόνια προϋπηρεσίας να ανταγωνιστεί υποψηφίους από πολλές άλλες χώρες, για θέσεις που στο παρελθόν ήταν διαθέσιμες μόνο σε κατοίκους συγκεκριμένης περιοχής. Απαραίτητη φυσικά είναι μια ευρυζωνική σύνδεση και εξαιρετική χρήση της γλώσσας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι όταν η αναζήτηση περιορίζεται σε θέσεις που απαιτούν μόνο την Αγγλική ή την Ισπανική γλώσσα, ο ανταγωνισμός είναι ιδιαίτερα σκληρός. Μια επένδυση σε κάποια άλλη γλώσσα της κεντρικής ή βόρειας Ευρώπης μπορεί να προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το μόνο που χρειάζεται για να διευκολυνθεί η επιστροφή των νέων στον τόπο καταγωγής τους είναι λοιπόν να επεκτείνουν την αναζήτησή τους σε θέσεις που είναι 100% remote, ανεξαρτήτως της χώρας στην οποία βρίσκεται η εταιρεία. Ένας κατάλογος με ιστοσελίδες που έχουν τέτοιες θέσεις για συγκεκριμένους τομείς ή γραφεία ευρέσεως εργασίας που εξειδικεύονται σε τηλεργασία για εταιρείες του εξωτερικού ενδεχομένως να βοηθούσε όσους δυσκολεύονται να ανακαλύψουν τις σχετικές ευκαιρείες.

Τί εργαλεία (λογισμικό, πλατφόρμες κτλ.) προσφέρει σήμερα η τεχνολογία σε ανθρώπους που εργάζονται εξ αποστάσεως;

Προφανώς οι κύριες εφαρμογές είνα αυτές που αφορούν την επικοινωνία εξ αποστάσεως. Το email και το τηλέφωνο αντικαθιστούνται από εφαρμογές instant messaging και τηλεδιασκέψεων (πολλές προσφέρουν και τα δύο). π.χ. Slack, Skype for business, Zoom, Google Hangouts, Microsoft Teams κλπ.
Απαιτούνται επίσης εφαρμογές για ομαδική εργασία σε κοινά έργα, οι οποίες ποικίλουν πάρα πολύ, ανάλογα με το αντικείμενο της δουλειάς. Μπορεί λοιπόν να ξεκινάνε από τον κλασσικό διαμειρασμό κειμένων και φύλλων εργασίας (Google Docs, Office 360 κλπ) και να καταλήγουν σε εξαιρετικά εξειδικευμένες Software as a Service εφαρμογές, οι οποίες είναι χρήσιμες κακόμη και στο ίδιο γραφείο.
Μια επιπλέον κατηγορία εφαρμογών αφορά τη διαχείριση των καθημερινών μικροεργασιών που πρέπει να εκτελεστούν. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι απαιτείται να έχουν πρόσβαση σε κάποιο εργαλείο task management / issue tracking, όπως Monday.com, JIRA, Trello, Asana. Ανάλογα με τη φύση της εργασίας, την κουλτούρα της εταιρείας και το βαθμό εμπιστοσύνης στον εργαζόμενο, μπορεί να απαιτείται να εργαλεία αυτά να προσφέρουν και δυνατότητα για καταγραφή του χρόνου που ξοδεύει ο εργαζόμενος σε συγκεκριμένες εργασίες.

Ποιες ειδικότητες θεωρείτε ότι έχουν την μεγαλύτερη δυνατότητα να εφαρμόσουν την τηλεργασία και σε ποιο πλαίσιο (ως μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, κτλ.); Τί δεξιότητες και γνώσεις χρειάζονται;

Είναι πολύ ευρύ το φάσμα, αλλά προφανώς μιλάμε κυρίως για παροχή υπηρεσιών. Κάποιοι ενδεικτικοί τομείς είναι:
– Μεταφράσεις και διορθώσεις κειμένου
– Sales and Marketing
– Σχεδιαστές (ειδικά UX/UI Design και illustrations)
– Οτιδήποτε σχετικό με πληροφορική
Πρέπει οπωσδήποτε να είναι κάποιος διατεθιμένος να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας, ακόμη και αν εργάζεται αποκλειστικά για μία μόνο εταιρεία του εξωτερικού. Η εναλλακτική είναι εταιρείες που είναι διατεθιμένες να προσλάβουν τον εργαζόμενο στην Ελλάδα και να “νοικιάσουν” το χρόνο του στην εταιρεία του εξωτερικού, αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Ως εταιρία, ποια είναι τα οφέλη και ποιες οι προκλήσεις της εκτεταμένης εφαρμογής της τηλεργασίας;

Το κυριότερο όφελος είναι η προσέλκυση ταλέντου από όλο τον κόσμο. Ακόμη και η γλώσσα εργασίας να είναι η Ελληνική, ας μην ξεχνάμε το εξαιρετικό Ελληνικό ανθρώπινο κεφάλαιο που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που θα έχει μια εταιρεία που εφαρμόζει την τηλεργασία είναι η επικοινωνία και το δέσιμο των ομάδων. Είναι απαραίτητο οι εργαζόμενοι να συνευρίσκονται αυτοπροσώπως, σε τακτά χρονικά διαστήματα.